سلام-ما همیشه باهم بودیم و هستیم
تاریخ معماری و شهرسازی ایران گواه مستند و محکمی است که ما ایرانی‌ها از روزگاران قدیم همیشه باهم و در کنار هم بودیم و انشاالله خواهیم بود. امروز یکی از نمونه‌های این باهم‌بودن را مرور می‌کنیم.
در شهر سمنان، شش استخر در شش نقطه شهر وجود دارد. آب این استخرها از رودخانه «گل رودبار» که از شمال درجزین و سنگسر می‌آید تامین می‌شود. آب در این استخرها جمع می‌شود و هر روز صبح دریچه آن‌ها را باز می‌کنند و آب طبق روالی تاریخی بین باغ‌ها و خانه‌ها تقسیم می‌شود. برای تقسیم درست و دقیق آن هم تکنیک و روش‌های بسیار جذاب و یگانه‌ای هست که صدها سال است با صفا و صمیمیت انجام می‌شود. اگر سری به سمنان بزنید و این نهرها را- که در میان شهر و خانه‌ها هستند- تماشا کنید از دقت و ظرافت کار شگفت‌زده می‌شوید. سامانه تقسیم آب سمنان قانون و مقررات خود را دارد و افراد دخیل در آن نام و عنوان ویژه دارند.
نکته مهم در این وادی آن است که نحوه تقسیم آب در سمنان، به روایت اسناد، حداقل 700 تا 800 سال سابقه دارد. 700 و خرده‌ای سال پیش، شیخ علاءالدوله سمنانی که صوفی بزرگی بود و در ضمن از کارگزارن حکومت نیز بود، در طوماری، نحوه تقسیم آب و حق‌آبه ها را تنظیم کرده و تا به امروز طبق همان نسق‌نامه این امر انجام می‌شود. توجه داشته‌باشیم که شیخ روش تقسیم را ابداع نکرده بلکه آن‌چه را که بود و جریان داشت تقویم و مستند کرده. به عبارتی دیگر، این روش تقسیم آب در سمنان حتی سده‌ها قبل از طومار شیخ علاءالدوله هم وجود داشت و مردم در صدق و صفا در استفاده از آب باهم شریک بودند. و هنوز هم هستند.
پرسش این است: در این چندصدسال، چند حکومت و سلسله تغییر کرده؟ تغییر این همه حکومت و دولت آیا تاثیری در سامانه ایجاد کرده؟ چگونه است که این همه تغییرات سیاسی و نظامی در جامعه سمنان و ایران اتفاق افتاده ولی نظم و نسقی که خود مردم، بدون دخالت و مدیریت هیچ حاکم و دولتی، برپا داشته‌اند، هنوز به قوت خود باقی است. باز نکته مهم آن است که در این صدهاسال ضمن آن که هیچ اختلاف و دعوایی بین مردم بر سر تقسیم آب به وجود نیامده، ادبیات و فولکلور خاصی هم با موضوع آب و استخرهای شش گانه شهر سمنان تولید شده. مردم برای این آب و نحوه تقسیم آن داستان‌ها و ترانه‌ها ساخته‌اند و زمرمه می‌کنند. جالب است که مردم در نهرهایی که از این استخرها جاری می‌شوند، هرگز زباله نمی‌ریزند در حالی‌که متاسفانه در جوی‌های شهری این اتفاق می‌افتد. آیا باز هم در فرهنگ زندگی جمعی مردم ایران تردید می‌کنیم؟